W czasie II wojny światowej, podczas Akcji Wisła, wieś Nieznajowa w górach Beskidu Niskiego została niemal całkowicie wysiedlona. Ludność łemkowską wywieziono na mniej lub bardziej odległe terytoria, ich dobytek został opuszczony na swoim miejscu. Po pewnym czasie wszystko wyniszczało, także najpiękniejsza w okolicy cerkiew grekokatolicka pod wezwaniem śś. Kosmy i Damiana, która całkowicie się zapadła. Zarówno cerkiew jak i wybrane miejsca na terenie Nieznajowej wybrałam jako główny element moich działań projektowych.

          Dzisiaj krajobraz jest tu dziki i można powiedzieć, że „żyjący własnym życiem”, z dala od jakichkolwiek bardziej istotnych, w zasadzie żadnych ingerencji. Ślady obecności ludzkiej zanikły już niemal całkowicie. To właśnie krajobraz (a więc roślinność, dzikość, natura), niosący ze sobą tak przebogatą opowieść o ludziach i czasie, podyktował mi rozważanie metody, sposobu, oraz doboru materiałów, które pozwolą jeszcze bardziej wyeksponować zarówno jego samego, jak

i nieistniejące elementy, które chcę w stopniu adekwatnym dla upływu czasu i relacji do miejsca ożywić w projekcie. będące z nim  w największej możliwej korelacji.

​

          Tematem mojej pracy projektowej jest „Efemeryczna kultura własnej tożsamości”. Całość projektu obejmuje szereg różnych działań projektowych w krajobrazie wysiedlonej wioski.

​

          Estetyka w moim projekcie odgrywa rolę nadrzędną - dzieła są do niej dopasowywane w konsekwencji działań natury. Największe znaczenie plastyczne ma dla mnie stworzenie projektu, który piętnuje swoje znaczenie, nie dominując go jednak, lecz szanuje i akceptuje to, w czym musi się teraz na nowo zaklimatyzować. Konfiguracja elementów nie jest określona przeze mnie, ale przez ich pierwotny byt. Stawiam sobie za cel wręcz całkowicie nie ingerować w przekształcanie resztek zachowanych wspomnień, a wypielęgnować je, pozwolić im wzrosnąć wraz z czasem, nabrać sił.

          Motywem przewodnim jest pojęcie ideologii historii dyktującej kolejne etapy działania natury poprzez człowieka,

oraz zrozumienie działania losu. Jest to w każdym momencie odniesienie do pewnej opowieści. Odniesienie do kultury łemkowskiej, życia ludzi. Niejednokrotnie niedosłowne, będące zaledwie akcentem głównego wątku. Wpływ struktur na człowieka jest tutaj niezwykle istotny. Wszystko co widzimy, czego dotykamy jest swego rodzaju interfejsem do przestrzeni i czasu innych ludzi którzy to tworzyli, przy tym pracowali i tego użytkowali. To właśnie łączy nas z ich historią.

Struktury w moim projekcie są zmienne, efemeryczne. Struktury jako otoczenie, a w tym wypadku roślinność, to śpiew ptaków, światło, woda, ale także jedyny niemy świadek przykrych wydarzeń. Jak wielką historię za sobą niosą?

Ile cierpienia za nią się kryje?

​

„Los cerkwi w Nieznajowej oraz tylu innych, bezpowrotnie straconych obiektów winien stać się ostrzeżeniem a zarazem sygnałem do mobilizacji środków dla ratowania jakże licznych jeszcze, poważnie zagrożonych, podobnych zabytków. (…) Strata jego jest więc tym bardziej niepowetowana. równocześnie pozostaje uczucie zawodu – nikt przez całe lata nie zapobiegł i nie uratował tak cennego zabytku, będącego świadectwem przeszłości kulturalnej tych terenów.”

[R. Brykowski]

​

          "Efemeryczna kultura własnej tożsamości" to próba wejścia do świata metafizycznego w świecie fizycznym.

Jest to starcie dwóch odrębnych rzeczywistości, dla których naura jest pomostem ku wzajemnemu poznaniu, a co za tym idzie, pełnym odczuciu.  Za pomocą elementów składowych krajobrazu, staramy się zrozumieć najgłębszą formę treści, jaką za sobą niesie.