Część projektu realizowana wraz z Anną Hanysz eksponowana była na wystawie "Self/ie Design IN" podczas

IV Międzynarodowego Biennale Architektury Wnętrz w Krakowie, które odbyło się w marcu 2016 roku. Praca ta nosi nazwę "Przeobrażenie/The Metamorphose" i jest wypadkową połączenia dwóch tematów, którymi się zajmowałyśmy: ja - cerkwią

i obszarem wysiedlonej wioski, Ania - kokonem jedwabnika morwowego. Po analizie każdego problemu, zdałyśmy sobie sprawę, że proces przywrócenia, zachowania i pielęgnowania jako działania w czasie, którego wyeksponowanie obie niezależnie postawiłyśmy sobie za cel, jest taki sam w przypadku obu tematów. W obu wypadkach główną rolę odgrywa czas. Zdecydowałyśmy zmierzyć się z zadaniem scalenia dwóch światów w jeden, nierozerwalny wymiar.

          Projekt  ,,Przeobrażenie/The Metamorphose” jest próbą zobrazowania pierwotnego modelu nieistniejącej cerkwi

z wysiedlonej wsi Nieznajowa przez pryzmat zasady budowania kokonu  jedwabnika  morwowego. Zarówno budowa cerkwi

jak i wytwarzanie jedwabiu jest niezwykle żmudnym procesem twórczym.

 

          Jedwabnik (Bombyx Mori) jako jedyny ze 150 tysięcy gatunków motyli został udomowiony przez człowieka. Jedna samica składa około 500 jajeczek wielkości główki od szpilki. Przechodzą one cztery linienia, zjadają 50 kilogramów liści morwy dziennie.

W piątym okresie wzrostu rosną nie z dnia na dzień, ale z godziny na godzinę, przybierając na wadze 10 tysięcy razy.

W porze budowy kokonu gąsienica staje się przeźroczysta, przestaje żerować a jej gruczoły przędne zaczynają produkować galaretowatą substancję, która twardnieje po zetknięciu z powietrzem. Poruszając głową 400 tysięcy razy obrzuca nić we wszystkich kierunkach. Po kilku godzinach widoczny jest zarys kokonu, po jednym dniu gąsienica znika za gęstym splotem,

po trzech dniach kokon zostaje ukończony. Jedwabnik spędzi tam kolejne 16 dni stając się  poczwarką, która rozpuści kokon specjalnym enzymem i wydostanie się na zewnątrz. Na koniec przeobrazi się w pięknego białego motyla, koniec procesu staje się początkiem następnego.

          Wytwarzanie jedwabiu przez kilka tysięcy lat było strzeżone tajemnicą. Sam proces trwał kilka miesięcy a w jego trakcie wyróżnieni przez cesarza hodowcy zobowiązani byli do zachowania czystości ciała i ducha. Do ich obowiązków należało okadzanie pomieszczeń ziołami, strzeżenie jedwabników, karmienie ich. Następnie namaczanie kokonów we wrzątku, rozwijanie nici

i wytwarzanie tkanin. Podczas całego okresu wzrostu jedwabników zachowywano ciszę, podczas gdy tysiące ułożonych na tacach gąsienic wytwarzało hałas podobny do ulewy.

​

          Obrzęd poświęcenia cerkwi jest konieczny dla jej istnienia, bez niego jest tylko budynkiem. Budowa nowej świątyni wykracza daleko poza jej ściany, jest obrazem nieba na ziemi. Wystrój nie zależy od indywidualnej kreacji artysty - wszystko tworzone jest według przykazów, począwszy od podziału architektonicznego, na ikonografii skończywszy. Wszystko ma swoje znaczenie. Przestrzenny porządek uzupełniony jest porządkiem „czasowym”, który zmienia się w zależności od sprawowanego nabożeństwa. Wszystkie obrzędy opisane są w Euchologionie.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

          Działanie projektowe polega na ukazaniu wstecznego procesu działania czasu - procesu zespolenia tego, co zostało zerwane

i przywrócenia tego, co już nie istnieje.

​

          Tysiące lat spowodowały, że jedwabniki nie są w stanie przetrwać bez obecności człowieka. Podobnie jak pamięć. Zatraciły zmysł wzroku i barwy, ale posiadają  niezwykłą zdolność odczytywania przestrzeni, w której się znajdują. Gdyby położyć je

na kartce, tkałyby zupełnie płasko, potrzebują więc odniesienia w przestrzeni. Co by było, gdyby poukładać tysiące gąsienic na konturach kształtu cerkwi? Może w niedługim czasie odtworzyłyby bryłę, której już nie ma?

          Pamięć jest silniejsza od czasu, podobnie jak niepozorne włókno jedwabiu jest mocniejsze od włókna stalowego.

16 warstw jedwabiu jest w stanie zatrzymać pocisk. Może zatrzyma wspomnienie? Tak jak zaplata się nić tak cofa się czas…

 

​

​

                        "Jak okiem sięgnąć panuje tu chwila.

                            Jedna z tych ziemskich chwil

                            Proszonych  by trwały..."

 

,,Chwila’’, W. Szymborska